Κυριακή 26 Ιουνίου 2011

32 ποιητικά γιατί από τη Δήμητρα Καραφύλλη, με τίτλο "Στο βάθος κήπος".


   Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις «Αρκαδικός Κήρυκας», Αθήνα 2011, η πρώτη προσωπική ποιητική συλλογή της Δήμητρας Καραφύλλη με τίτλο «Στο βάθος κήπος». Περιλαμβάνει πρόλογο του Γιώργου Νικολόπουλου και μότο του Χάρη Μελιτά από το ποίημα «Έξοδος Κινδύνου» της συλλογής Χαϊκού «Μαύρη Σοκολάτα».
   Στον πρόλογο της συλλογής, ο κ. Γιώργος Νικολόπουλος αναφέρει: «Η Δήμητρα Καραφύλλη είναι πρώτα απ’ όλα μια λειτουργός των εικαστικών τεχνών. Και σαν εικαστικός έβλεπε πάντα την ποίηση σαν μια τέχνη διαφορετική, οικεία αλλά και ξένη συνάμα και κάπως έτσι ξεκίνησε την ποιητική της διαδρομή διστακτικά, διακριτικά, με χαμηλούς τόνους». Ό,τι γράφει εκείνος οριοθετεί αυτή ακριβώς την οπτική, το συγκεκριμένο πεδίο παρατήρησης στο οποίο καταλήγει να υιοθετήσει ο προσεχτικός αναγνώστης, προκειμένου να θαυμάσει την ομορφιά των ποιημάτων της. Την Καλλιτεχνική Επιμέλεια ανέλαβε η ίδια η ποιήτρια, η οποία ένιωθε έντονα την ανάγκη να εκφράσει τον ψυχικό της κόσμο με λέξεις, αλλά και να τον αναπαραστήσει εικαστικά με σχέδια που υπογραμμίζουν το νοηματικό περιεχόμενο που θέλει να μας μεταδώσει. Στο βιογραφικό της μας αναλύει: «Πάντα θαυμάζοντας το «καλόν» και αγανακτώντας με το «κακόν», κυρίως μονολογώντας ή σημειώνοντας τις σκέψεις μου, μην ξεχάσω τις μισές, ανακάλυψα…».
   Η Δήμητρα Καραφύλλη γράφει για να διατηρήσει ζωντανό το όνειρο στο ποίημα «Άτιτλο»:

Το όνειρο:

Ονειρεύτηκε

ότι βρήκε ένα μαργαριτάρι.
Το θαύμα:
Ξύπνησε
κρατώντας το ακόμη
στην παλάμη του.

   Και ύστερα μιλάει για όσα περικλείουν την αγάπη της στο ποίημα «Καλώδια»:

Αγαπώ τη θάλασσα, τη γη, τον αέρα.
Αγαπώ το λευκό, το κόκκινο, το κίτρινο, το μαύρο.
Αγαπώ την Αλήθεια, την Ειρήνη
τη Σοφία, την Ελευθερία
τη Ζωή, τη Νίκη, την Αθανασία.

Βρίσκονται λοιπόν, στην ποίησή της όλα τα στοιχεία της φύσης αλλά και όλες οι ιδέες που μέσω αυτών εξυψώθηκε ο άνθρωπος πνευματικά, ηθικά και κοινωνικά, κάθε φορά που τις μεταχειρίστηκε στον αγώνα του να ξεφύγει απ’ τη φθορά. Όμως τ’ ανθρώπινα περικλείουν κάθε συναίσθημα, έστω ακόμη κι εκείνο που μας συνθλίβει στο ποίημα «Ομερτά»:

Σκιούλα μου πολύχρωμη, ανατρεπτική
καθόλου δεν μοιάζεις σαν γκρίζος διώκτης·
στον ήλιο ορκίστηκες να μου είσαι πιστή
να μη με προδώσεις.

Ίσως στο σημείο αυτό αποκαλύπτεται ο κρυμμένος φόβος του ανθρώπου μην τυχόν υποπέσει σε σφάλματα και κάνει λανθασμένες επιλογές και έτσι αποδειχτεί σκιά του εαυτού του. Ένα κυρίαρχο υπαρξιακό μήνυμα που δίνεται και σ’ άλλα ποιήματά της.
   Αφορμή της προσωπικής πορείας της ποιήτριας αποτελεί η αποστροφή που εκείνη νιώθει στο ποίημα «Το Λεξικό», στους ακόλουθους στίχους:

Με πνίγουν λέξεις παραπλανητικές, κοινές
με ψεύτικα στολίδια φορτωμένες
στενόκαρδες θαρρείς κι αναξιόπιστες
σε γκρίζα πεζοδρόμια στημένες.

και πιο κάτω στο ίδιο ποίημα γράφει:
«Ν’ αλλάξω θέλω την παλέτα των χρωμάτων
που σκοτεινιάζουν τη ζωή».
   Η σκληρή άποψη -αλλά όμως πέρα ως πέρα αληθινή- πως «η ζωή αίρει την μονιμότητα» έχει κι αυτή τη θέση της στο ποίημα «Περαστικοί».
   Στο ποίημα «Οπτική Γωνία», μιλώντας σε δεύτερο ενικό πρόσωπο, προτρέπει:

Μην αλιεύεις μίγματα εκρηχτικά, στα λεξικά

που ξεριζώνουν την ψυχή από τις λέξεις.

Μοιάζει σαν ν’ αποτινάζει από πάνω της οποιοδήποτε φθαρμένο ένδυμα καλλιέπειας του λόγου, για να «εστιάσει» σ’ ό,τι ταιριάζει στην ψυχοσύνθεσή της και στον ζωτικό της χώρο, μακριά από ξένα και παρελθόντα δάνεια.
   Στο ποίημα «Ασορτί», όπως και στο ποίημα «Ομερτά» -που ανέφερα προηγουμένως- ο φόβος του λάθους παραμονεύει παντού για να βουλιάξει την ύπαρξη στην αγωνιώδη και απελπισμένη ηχώ της:

Στο πρώτο μου ολίσθημα
δέσμια να με σύρει στο πραιτώριο.

   Στο πολύ όμορφο ποίημα «Χάρτινη Βάρκα» γράφει η κα Δήμητρα Καραφύλλη:

Εργόχειρο από νήμα μεταξένιο το ταξίδι
όπως τ’ ονειρεύτηκα.
Δεν πρόβλεψα τους κόμπους και τα ξέφτια.
Μπροστά στα μάτια μου έκλεψαν
το καλαθάκι με τους θησαυρούς μου.

   Στο «Puzzle» ασχολείται με τις παιδικές τις φίλες που:

Λάμνουν, σαν άσκοπα, στις όχθες της λήθης.
Προχωρούν, πισωγυρίζουν, συλλέγουν, ξεδιαλέγουν
προσπαθούν να τακτοποιήσουν
τα δήθεν πολύτιμα γι’ αυτές ευρήματα
σ’ ένα πλατύ, ρηχό χαρτόκουτο.
Σε μια σχεδόν φθαρμένη συσκευασία puzzle.

   Στο ποίημα «Κόκκινη Γραμμή», η εικόνα μιας κόκκινης τρίχας σ’ ένα καθαρό σεντόνι γίνεται η αιτία να προβληματιστεί η ποιήτρια σχετικά με τη φθορά της ζωής και της νιότης:

Με σκόνες, βότανα, γητειές
δεν μπόρεσα ν’ αποτρέψω το μοιραίο.

   Στο ποίημα «Του Συρμού» περιγράφει το πρόσωπο, τα μάτια, το χαμόγελο και το κορμί μιας ιδανικής γυναίκας, ενός γυναικείου προτύπου χωρίς να φείδεται πολλών εκφραστικών μέσων, ειδικά περιφράσεων:

Μάτια: Γαλάζιες δέσμες φωτεινές
που σκίζουν την πυκνή σκιά και διαχέονται
σε λεωφόρους πλαστικών φαντασιώσεων.

Και συμπεραίνει στο τέλος του ποιήματος πως εκείνη η γυναίκα, η σχεδόν τέλεια, δεν είναι τίποτε άλλο παρά:

Κιτς απομίμηση
ελκυστικού πακέτου προσφοράς.

Είναι μια μορφή χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, που μοναδικό σκοπό έχει να προσελκύσει. Μόνο ένα διαφημιστικό κόλπο!
   Γενικά, η ποιητική συλλογή της Δήμητρας Καραφύλλη περιέχει αρκετά ερωτικά ποιήματα, καλυμμένα και συνυφασμένα μεν με την υπαρξιακή και φιλοσοφική συνειδητοποίηση της μη μονιμότητας, του εφήμερου. Γι’ αυτό τον λόγο εισπράττονται ως φευγαλέες σκηνές ενός ονείρου και μιας ανάτασης, η οποία δεν θα συνεχιστεί για πολύ, αφού η δέσμευση του παρόντος χρόνου και η ανησυχία του μέλλοντος την επαναφέρουν στη σκληρή πραγματικότητα. Ανάλογα συναισθήματα γεννιούνται στο συμβολικό «Αερόστρατο», το οποίο ωθεί τη δημιουργό στην επιθυμία της πτώσης και της συντριβής, μόνο που εκεί όλα γίνονται για χάρη της ομορφιάς της θάλασσας.
   Στο ποίημα «Χους Ην», ο αγαπημένος της γάτος «δραπετεύει» από το σπίτι και τον αναζητεί εναγωνίως:

Κάτω από αμάξια γονατίζω και προσεύχομαι.
Σε μια κηλίδα καταμεσής του δρόμου αναγνώρισα
το αποτύπωμα του κορμιού σου, Χουσείν.

Η ποιήτρια δημιουργεί ένα έξυπνο λογοπαίγνιο με τ’ όνομα «Χουσείν», τον τίτλο και τελικά την κατακλείδα του ποιήματος «Χους Ήν». Πικρό συμπέρασμα που αντανακλά την εμπειρική, φιλοσοφική θεώρηση της ζωής της, αλλά και δηλωτικό της ευαισθησίας της με τα ζώα.
   Στο πολύ καλό ποίημα «Θητεία» αποτυπώνονται χαρακτηριστικά οι αντιρρήσεις της σχετικά με την ωφελιμότητα της στρατιωτικής θητείας. Ένα ποίημα που νομίζεις πως το έγραψε άνδρας που βίωσε τη συγκεκριμένη εμπειρία:

Είδα αγόρια να στοιχειώνουν στη σκοπιά
μ’ ένα γιατί-καρφί στο νου
πριν ψηλαφίσουν τα όνειρά τους.
Μάνες, που δεν τις ρώτησε κανείς, αν θέλουν
να μάθουν τα παιδιά τους να σκοτώνουν
άλλων μανάδων τα παιδιά στ’ όνομα της ειρήνης.
Θητεία πληρωμένη ακριβά.
Χρέος βαρύ. Γραμμάτιο οδύνης.
Κόκκινη στάμπα στο χακί.
Κηλίδα σε πλακέτα Α. Σ. Μ.

Πόσο ακριβή των όπλων η τιμή.
Πόσο φτηνό το αίμα των αθώων.

Μια κοινωνία που συνεχώς ακροβατεί επικίνδυνα, απλώνοντας τα θανάσιμα δίχτυα της στους νέους ανθρώπους και ανοίγοντας πάντα πληγές όπου πάει να γεννηθεί κάποια ελπίδα για το μέλλον της.
   Τελικά, η ποίηση της κα Δήμητρας Καραφύλλη έχει κάτι το γοητευτικά αγνό, κάτι το ειλικρινές, πηγαίο και αληθινό. Από την πρώτη στιγμή προδιαθέτει θετικά τον αναγνώστη της, ο οποίος εισπράττει τα ποιήματά της σαν φιλική συζήτηση μεταξύ δύο αγνώστων. Μ’ αυτή την πρώτη συλλογή της έδειξε πως βαδίζει το δικό της ξεχωριστό δρόμο, τον καμωμένο με πίστη και ελπίδα· τον ποτισμένο με το αίμα και το δάκρυ της γραφής της, όπως περιγράφει στο ποίημα «Θα…»:

Όταν την πένα μου βουτώ στο αίμα και στο δάκρυ
τ’ άγρια θεριά των στοχασμών στριμώχνονται στην άκρη.  

Φανερώνεται η λυτρωτική διαδικασία της ποίησης για τον άνθρωπο. Το μαρτύριο βιώνεται πιο υποφερτά, ο πόνος απαλύνεται, ενώ οι βασανιστικές σκέψεις υποχωρούν…
   Η ποιήτρια παίζει ακούραστα με τις λέξεις, με την παρουσία, με την απουσία, με το ευμετάβλητο των ανθρώπινων καταστάσεων, με τα ευχάριστα και δυσάρεστα συναισθήματα. Η συνείδηση της δεν την αφήνει ποτέ να κοιμηθεί μέσα σ’ έναν ψεύτικο και κούφιο καλοζωϊσμό. Θίγει δύσκολα και λεπτά θέματα, τα οποία χειρίζεται με δεξιοτεχνία. Δεν την ικανοποιεί το «τώρα» και καταφεύγει στο «πριν», όμως αγωνιά συχνά για το θολό και αβέβαιο «μετά», επειδή όλη η φιλοσοφία της συνοψίζεται στον στίχο: «Η ζωή αίρει την μονιμότητα».
   Η Δήμητρα Καραφύλλη μόλις ξεκίνησε την ποιητική διαδρομή της με τους καλύτερους οιωνούς. Διαθέτει ποικίλα εφόδια, όπως οι γεμάτοι νοήματα στίχοι της, το αρμονικό συνταίριασμα πολλών αντιθετικών στοιχείων, η ανένταχτη σκέψη της και μια διογκωμένη ευαισθησία που φανερώνεται στη σχέση της με τα ζώα. Η πραγμάτωση ενός μεγάλου αισθητικού αποτελέσματος δικαιολογεί την άποψή μου πως σ’ αυτή την υπέροχη και φασματική ενασχόληση που ονομάζεται ποίηση, η κα Δήμητρα Καραφύλλη έχει να προσφέρει πολλά. Της εύχομαι καλή συνέχεια στο όμορφο ταξίδι της.

Λάσκαρης Π. Ζαράρης



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ


   Η Δήμητρα Καραφύλλη γεννήθηκε στο Παλιό Φάληρο. Σπούδασε γραφιστική στη Σχολή Δοξιάδη με καθηγητές τους διαπρεπείς εικαστικούς δημιουργούς Τάσσο, Μυταρά, Γράββαλο, Δεσκουλάκο, Κατσουλίδη, Βασιλειάδη κ.ά. Επίσης αγιογραφία, χαρακτική και κατασκευή κοσμημάτων. Στη Νορβηγία παρακολούθησε σεμινάρια Ψυχολογίας. Εργάστηκε σαν Δημιουργική της Διαφήμισης και σαν κατασκευάστρια κοσμημάτων δικής της έμπνευσης και σχεδίασης.
   Το 2011 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αρκαδικός Κήρυκας» η Ποιητική της συλλογή «Στο βάθος κήπος» με πρόλογο του Γιώργου Νικολόπουλου και σκίτσα της ιδίας.
   Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, της Αμφικτιονίας Ελληνισμού, της Ένωσης Συγγραφέων – Λογοτεχνών Ευρώπης και του Αττικού Πνευματικού Ομίλου Γλυφάδας.
   Έχει κερδίσει διακρίσεις και βραβεία από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών το 2010 και στους Δελφικούς αγώνες του 2011, τον Ελληνο-Αυστραλιανό Πολιτιστικό Σύλλογο Μελβούρνης, την Ένωση Συγγραφέων – Λογοτεχνών Ευρώπης, την Εταιρία Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά, το Δήμο Ευόσμου Θεσσαλονίκης, το Λογοτεχνικό Περιοδικό «Κελαινώ», το Ωδείο Φουντούλη, το «Καφενείο των Ιδεών», τον Σύλλογο Φίλων των Επτανήσων και το Poetry Slam τον Νοέμβρη του 2009 στην Αθήνα.
   Ποιήματά της μεταφρασμένα περιλαμβάνονται σε ξενόγλωσσες λογοτεχνικές εκδόσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου