Με μεγάλη χαρά έλαβα τις τρεις ποιητικές συλλογές του αγαπητού και εκλεκτού λογοτέχνη Χάρη Μελιτά. Λογίζονται ως προσωπικά του ποιητικά πονήματα, ως υπέροχες δημιουργίες που σκιρτούν κάτω από την ακριβολόγα πένα ενός πολύ ικανού χειριστή των στίχων. Αυτά τα δεκαεφτασύλλαβα τρίστιχα που μας ήρθαν από την Ιαπωνία, έφτασαν να γίνουν εξαίσιες φόρμες τις οποίες μεταχειρίστηκαν και οι δικοί μας ποιητές, για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και τα πάθη τους. Εν ολίγοις, φύτρωσαν και άνθισαν αυτά τα μικροσκοπικά δέντρα της ποίησης στο ξένο χώμα της Ελλάδας, μαζί με τις ελπίδες των ποιητών που θέλησαν να συμπυκνώσουν τις σκέψεις τους, τα νοήματά τους και να βαδίσουν πάνω σε καινούργια πρωτόγνωρα μονοπάτια.
Ένας από εκείνους τους ακούραστους εργάτες της γραφής είναι ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, κ. Χάρης Μελιτάς ο οποίος έσκυψε ευλαβικά πάνω στα προβλήματα της ποίησης, λυτρώνοντάς την από τις περιττολογίες, αφού επέλεξε ν’ ασχοληθεί με τα Χαϊκού. Σύντομες φωτιές συγκεντρώθηκαν πάνω στο λευκό χαρτί και έλαμψαν οι διανοητικές του δυνάμεις. Στο διάστημα των λίγων χρόνων που τυχαίνει να γνωρίζω τον ποιητή, δεν μπόρεσα να κρύψω τον θαυμασμό μου στο πρόσωπό του, όταν τύχαινε να συνομιλώ με άλλους γι’ αυτόν, κυρίως σε πρωτάρηδες σαν και μένα -θα έλεγα- εραστές της ποίησης. Τον άκουγα προσηλωμένος ν’ απαγγέλλει στις εκδηλώσεις όπου του απονέμονταν τα βραβεία και ένιωθα με τη διαίσθησή μου πως αυτός ο άνθρωπος με το ξεχωριστό παρουσιαστικό, το ιδιαίτερο χιούμορ και την πολύ χρωματισμένη φωνή είχε μέσα του ένα τεράστιο πνευματικό υλικό να εξωτερικεύσει στην κατοπινή του πορεία. Μα ήδη ήταν φτασμένος δημιουργός και είχε δώσει σημαντικά έργα. Τον γνώρισα επίσης μέσα από κάποιες του δημοσιεύσεις σε περιοδικά. Έτσι λοιπόν, δεν ήταν δυνατόν να μη σταθώ με προσοχή πάνω στους στίχους του οι οποίοι γεννούν με τα λιτά του μέσα έναν ολόκληρο κόσμο, ενώ μέσα από μια κεντρική ασάφεια του ποιήματος σκαρώνουν με τον αναγνώστη διανοητικά παιχνίδια και βάζουν σε ατέρμονη κίνηση ερωτηματικά.
Οι ποιητές πάντοτε αντλούν την έμπνευση από τον ψυχικό τους κόσμο ανοίγοντας τις βαριές κερκόπορτες της μυστικής τους ζωής, αυτής που μετουσιώνεται σε μουσική αρμονία. Ο Χάρης Μελιτάς, παρόλο που είναι ένας από αυτούς που γλυκοκοιτάζουν τις Μούσες του Ελικώνα μ’ έναν τρόπο αδιαμφισβήτητα προσωπικό, δίνει επιπρόσθετα προτεραιότητα στο νου, στο χρυσοφόρο ποταμό του πνεύματος. Αυτή την ιδέα πρέπει να έχουμε οδηγό πριν προσεγγίσουμε τα ποιήματά του. Όπως γράφει στον «μονόλογο του συγγραφέα» αντί προλόγου: «Ήμουν σχεδόν έτοιμος να παρατήσω οριστικά την άκρως προσοδοφόρο ποιητική μου καριέρα»· αλλά τελικά εκείνος ανακάλυψε τα Χαϊκού. Μ’ ένα είδος συμπυκνωμένης ποιητικής σοφίας γονιμοποιεί τα ποιήματά του μέσα σε λίγους στίχους, ξαφνιάζοντας ευχάριστα με χτυπητά και απρόσμενα νοήματα. Κάπου εκεί κρύβονται η ειρωνεία και ο σαρκασμός· όπλα αποτελεσματικά που σαγηνεύουν τον αναγνώστη στο τέλος κάθε ποιήματος. Από τις αναγνώσεις προηγούμενων έργων του συνάγεται το συμπέρασμα πως ανέκαθεν ταίριαζε στην ψυχοσύνθεση του η συγκεκριμένη γραφή με τους περιορισμούς της. Η ευκαιρία, που περίμενε με αγωνία, δόθηκε λοιπόν για ν’ αναμετρηθεί με αντίξοες συνθήκες, σε καινούργια και καρπερά ποιητικά ταξίδια. Μικρά χάρτινα καράβια που φτιάχνουν τα παιδιά και τ’ αποθέτουν στη γαλανή θάλασσα, παρακαλώντας τους ανέμους να είναι πάντα στοργικοί μαζί τους! Έριξε τα δημιουργήματά του στο πέλαγος να δοκιμάσουν άγνωστες περιπέτειες και ν’ αποθησαυρίσουν ωφέλιμες εμπειρίες. Τα έδωσε τίτλους για να ’χουν πιο ευνοϊκό ταξίδι.
Συγχωρέστε με όμως την πολυλογία, γιατί τώρα θα μιλήσει ο ποιητής μέσα από μερικούς στίχους, που μου έκαναν εντύπωση, και τους οποίους παραθέτω κατά σειρά.
Η πρώτη από τις τρεις ποιητικές συλλογές του φέρει τον παράξενο τίτλο «Πατέ στρουθοκαμήλου» (2008).
1)De Profundis
αν σου απλώσω
τις πληγές μου στο χαρτί
θα τις διαβάσεις;
2)Λευκή Απεργία
τα μαύρα πιόνια
έγιναν βασίλισσες.
Ακόμα παίζεις;
3)Ελεύθερος Πολιορκημένος
εγκλωβισμένος
κι ούτε ίχνος φυλακής
να δραπετεύσω.
4)Αντοχή των Υλικών
ερημονήσι
στα νύχια των κυμάτων.
Πέτρα ή χρόνος;
5)Αυτογνωσία
πριν ακουμπήσω
μιαν αλήθεια στο χαρτί
φοράω γάντια.
6)Κίβδηλο Βλέμμα
υπάρχει θέμα
έγραφαν τα μάτια σου.
Μοιραίο ψέμα.
7)Το χάδι
ένα βότσαλο
προσμένει τη θάλασσα.
Δεν θα φυσήξει;
8)Το τίμημα
μάθημα κόστους
συσσωρευμένων πόθων.
Επανάσταση.
9)Φενάκη
σκάει καινούργιο
παραμύθι του χρόνου.
Σβήστε τα φώτα.
Άλλοτε καταλαβαίνουμε τις ποιητικές ανησυχίες του που αποτυπώνονται χαρακτηριστικά ή υποπτευόμαστε κάποιες αντιθετικές απόψεις που παρουσιάζονται. Πότε-πότε διακρίνουμε μια πικρή ειρωνεία ή με ποιο τρόπο ακριβώς προσεγγίζει την αγάπη· σαν μια ανάπαυλα στους ισχυρούς προβληματισμούς του.
Η δεύτερη συλλογή έχει τον τίτλο «Γλώσσα λανθάνουσα» (2010).
1)Γεωμετρική Πρόοδος
μετά τη μάχη
θα ’χουν διπλή μερίδα
οι επιζώντες.
2)Ισοπέδωση
τούτη η άμμος
που αμέριμνα πατάς
υπήρξε βράχος.
3)Αξονική
βρήκαν στο νου του
ίχνη συνειδήσεως.
Χειρουργήστε τον.
4)Προσβολή Δημοσίας Αιδούς
μη σας ξεφύγει.
Γράφοντας την αλήθεια
ξεγυμνώθηκε.
5)Λωρίδες Γάζας
πώς να τυλίξεις
ματωμένες σελίδες
με επιδέσμους;
6)Άνευ
δεν ξαναβάζω
ζάχαρη στους στίχους μου.
Τους στρογγυλεύει.
7)Ο Παλιάτσος
μη με ρωτάτε
αν γέλασα ποτέ μου.
Θα σας γελάσω.
8)Το Μενταγιόν
στ’ άσπρα σου στήθη
του πόθου κεφάλαια
αποστηθίζω.
9)Πράσινο αίμα
δέντρο εν όψει
είπε ο εργολάβος.
Φέρτε πριόνι.
Καθαρά υπαρξιακή είναι η μουσική που ανεβαίνει από τους στίχους αυτής της συλλογής, έτσι καθώς πνέει ένας εσωτερικός άνεμος, για να πνίξει στο διάβα του τα εμπόδια στην πραγμάτωση των ιδεών του ποιητή, τα «κακώς κείμενα», βάζοντας ως ασπίδα τον αφίμωτο λόγο του.
Θα ολοκληρώσω την παρουσίαση του ποιητή με την τρίτη συλλογή Χαϊκού με τίτλο «Μαύρη σοκολάτα» (2011).
1)Η Εκποίηση του Ενεστώτος
πωλείται χρόνος
πλήρους απαξίωσης.
Κάτω του κόστους
2)Εκτός Χρόνου
αύριο φεύγω
και δεν πρόλαβα ούτε
να μεγαλώσω.
3)Βεγγέρα
μόλις νυχτώσει
ανοίγω τα λάθη μου.
Σε περιμένω.
4)Ζητούνται Υπάλληλοι
ρακοσυλλέκτες
πλήρους απασχόλησης.
Σίγουρο μέλλον.
5)Τα Σκέλεθρα
μας δυναστεύουν
εκείνοι που ξεχνάνε
πως θα πεθάνουν.
6)Ισόβια Δεσμά
πώς ν’ ανταμώσω
τον ελεύθερο στίχο
φυλακισμένος;
7)Μολυβένιος Στρατιώτης
ένα μολύβι
φυλάει της ψυχής μου
την κερκόπορτα.
8)Η Κρυψώνα
μέσα σε στίχους
φυλάω τα χρώματα.
Μην ξεθωριάσουν.
9)Επ’ Αυτοφόρω
λαθρεπιβάτης
στο πλοίο των ονείρων
συλλαμβάνομαι.
10)Το Πλήρωμα του Χρόνου
ναυαγισμένοι
συλλέγουμε συντρίμμια.
Νόμιμη μοίρα.
11)Η Πορεία
χαμένα χρόνια
στους δρόμους της ψυχής μου
διαδηλώνουν.
12)Κόκκινη Κλωστή
ράβω στο νου μου
μια φορεσιά του κόσμου.
Να τον αλλάξω.
13)Περίπλους
να τι δεν έχει
η νήσος Ουτοπία.
Ένα λιμάνι.
Το ταξίδι, που μας ώθησε η ποιητική εμπειρία του Χάρη Μελιτά, παρέδωσε σε όλους εμάς τους αναγνώστες το δίδαγμα πως ολόκληρη η ζωή μοιάζει με μαύρη σοκολάτα, καθώς περνούν τα χρόνια και ο κάθε άνθρωπος γίνεται σοφότερος. Η χαρά και η λύπη, η γλύκα και η πίκρα, όλα τα ευχάριστα ή επώδυνα συναισθήματα σταχυολογούνται σ’ έναν τελικό απολογισμό. Όμως αυτός πάντα μπορεί ν’ αναβάλλεται επ’ αόριστον, γιατί «η νήσος Ουτοπία δεν έχει λιμάνι» για τους ταξιδιώτες που πεισμώνουν και συνεχίζουν να καίγονται με την ελπίδα πως ίσως, έστω ένα μικρό ίχνος απ’ τα στραβά του τόπου τους μπορούν ακόμη ν’ αλλάξουν! Ο κ. Μελιτάς αντάμωσε με τη θάλασσα και τα όνειρα για ν’ ανασάνει έναν αλλιώτικο αέρα ζωής, να δώσει φως εκεί που το σκοτάδι μ’ επιμονή το αρνείται, για να αναθαρρήσει κάτω από τα ζεστά φτερά της ποίησης που δημιούργησε με τη δική του κόκκινη κλωστή.
Λάσκαρης Π. Ζαράρης
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
O Χάρης Μελιτάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Κατάγεται από το νησί των Κυθήρων. Είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός του Ε.Μ.Π. και τ. καθηγητής ΑΣΠΑΙΤΕ, Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος, της Ένωσης Συγγραφέων Λογοτεχνών Ευρώπης και της Αμφικτιονίας Ελληνισμού. Ποιήματα και διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες (Μανδραγόρας, Νουμάς, Λογοτεχνική Δημιουργία, Ίαμβος, Παρέμβαση, Γραφή Λάρισας, Νέα Αριάδνη, Άνευ, Ελευθεροτυπία, Έκφραση Καλαμάτας, Έκφραση Λέρου, 3η Χιλιετία, Νέα Σκέψη, Κελαινώ) και περιλαμβάνονται σε ανθολογίες (Χάρη Πάτση, Νέας Αριάδνης, Ποιήματα του 2008 της Κοινωνίας των Δεκάτων, Λογοτεχνική Πολυμορφία, το Ποδόσφαιρο στη λογοτεχνία κ.ά.). Στίχους του έχουν μελοποιήσει οι συνθέτες Ν. Λαρυγγάκης, Γ. Φουντούλης και Γ. Καλαϊτζόγλου. Έχει βραβευτεί από Λογοτεχνικές Ενώσεις, Πολιτιστικά Σωματεία και φορείς.
Εργογραφία: Ιστορία της τέχνης και της τεχνολογίας, εκδ. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα, 1980, Η νύχτα στο πιάνο, Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 1995, Πατέ στρουθοκαμήλου, Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2008, Εραστής ειδώλων, Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2009, Γλώσσα λανθάνουσα, Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2010, Μαύρη σοκολάτα, Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2011.
Ποιήματα του Χάρη Μελιτά υπάρχουν σε πολιτιστικά sites, στο διαδίκτυο. Έχει διατελέσει μέλος Κριτικών Επιτροπών σε Πανελλήνιους Διαγωνισμούς Ποιήσεως και παρουσιάσει ποιητές στο Ποιητικό Συμπόσιο του Πανεπιστημίου Πατρών, στο Πνευματικό Κέντρο Παλλήνης και στο θέατρο της Ημέρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου